Een prikkelende benadering van stroom - Minder verbruik, meer stabiliteit

Energie-intensieve bedrijven hebben echter een bijzondere verantwoordelijkheid voor het bewust omgaan met energie in alle vormen. Een lastmanagementsysteem bepaalt wanneer en hoeveel elektriciteit van het net naar de machines en systemen van GEALAN stroomt. Dit systeem bewaakt en regelt het energieverbruik. Holger Thoß is het gezicht dat bij dit lastmanagementsysteem hoort. Hij geeft leiding aan de technische diensten en is energieverantwoordelijke bij GEALAN. Zijn prikkelende benadering van stroom is gebaseerd op drie principes: Duurzaamheid – het ontzien van grondstoffen en infrastructuur – efficiëntie.

"We zijn netvriendelijk", aldus Holger Thoß, "omdat we elektriciteit zo gelijkmatig mogelijk proberen af te nemen." Proberen is een understatement - GEALAN heeft zich hieraan gecommitteerd en heeft in het kader van de digitalisering een systeem geïnstalleerd dat fluctuaties compenseert en waarschuwt voor dreigende pieken. “Het elektriciteitsverbruik wordt elk kwartier gedocumenteerd. Als binnen een kwartier blijkt dat een van tevoren bepaalde verbruiksgrens wordt overschreden, dan reageert het lastmanagementsysteem." Dan wordt het natuurlijk niet ineens donker en muisstil in Tanna - er wordt zorgvuldig ingegrepen, dergelijke pieken hebben geen invloed op de productie. Een materiaalmengsysteem kan bijvoorbeeld gedurende enkele minuten uitgeschakeld worden of het opstarten van een extruder kan vertraagd worden na een pauze in het gebruik. Thoß is aangewezen op de hulp van de afdelingen en daarom moeten alle maatregelen op elkaar afgestemd worden. De eerder genoemde kwartierlimiet geldt niet willekeurig of gemiddeld, maar geldt voor alle 35040 kwartieren van een jaar. Als de energieleverancier binnen een kwartier bovenmatig verbruik constateert, dan loopt GEALAN enkele honderdduizenden euro's aan netvergoedingen mis.

30 miljoen kilowattuur

Planning en flexibiliteit moeten elkaar aanvullen: “Het is moeilijk om in januari het verbruik voor het hele jaar precies te voorspellen. In jaren zoals 2020 kun je er helemaal naast zitten. Maar we hebben diverse ervaringen opgedaan. Op software gebaseerde planningstools helpen ons het energieverbruik zeer nauwkeurig in te schatten. In zeven jaar lastmanagement hebben we slechts één keer niet aan de bonuscriteria voldaan of hebben we bewust afgezien van terugbetaling vanwege een extreem groot aantal bestellingen. Met slim lastmanagement compenseert GEALAN een nadeel van de locatie: in Duitsland kost een kilowattuur elektriciteit twee tot drie keer zoveel als in Frankrijk of Polen. "Met een jaarverbruik van 30 miljoen kilowattuur zijn we afhankelijk van de netvergoeding. De netbeheerder beloont dat ons verbruik voorspelbaar is."

Energie is na materiaal- en grondstofkosten, personeelskosten en logistieke kosten de op drie na grootste kostenpost van GEALAN. Elektriciteit is de belangrijkste vorm van energie - deze kan universeel gebruikt worden, is gemakkelijk beschikbaar, gemakkelijk te vervoeren, maar duur. Een zo laag mogelijk verbruik is dus in het belang van de onderneming. "GEALAN is sinds 2013 ISO-50001 gecertificeerd. Deze norm definieert criteria voor systematisch energiebeheer. Jaarlijkse audits controleren onze maatregelen en evalueren de resultaten." Vijftien jaar geleden gebruikte GEALAN om één ton PVC te extruderen bijna 60% meer elektriciteit dan nu het geval is, hoewel energie-intensieve opstartprocessen gebruikelijker zijn geworden. Er zijn meer productvarianten en kleinere bestellingen. Holger Thoß: "We hebben veel geïnvesteerd in de energiebesparende opwekking van perslucht en koeling en hebben het verbruik gehalveerd. We hebben de verlichting voorzien van led-lichtbronnen, de extruders uitgerust met efficiëntere aandrijvingen en besturingen, leidingen geïsoleerd en het gebruik van restwarmte geïntensiveerd: een terugwinningssysteem zet extrusiewarmte om in verwarmingsenergie voor de logistiek. We hebben aan de spreekwoordelijke grote wielen gedraaid om energie te besparen, nu zijn we de vele kleinere wielen aan het afstellen."

Hernieuwbare energie niet gemakkelijk mogelijk

GEALAN wekt tot nu toe zelf nog geen energie op, al lijkt dat zo vanzelfsprekend. Daar is wel over gesproken, maar de technische en bureaucratische drempels blijken hoog te zijn. Thoß zegt hier het volgende over: “Uit onze berekening voor een kleine windturbine bleek bijvoorbeeld dat het niet economisch voor ons zou zijn. Een grotere windturbine zou een betere kosten-batenverhouding hebben, maar daar hebben we simpelweg de ruimte niet voor. De plannings- en goedkeuringsprocedures voor windturbines zijn bijzonder lang en de bevolking heeft er zo zijn bedenkingen over. In de hedendaagse bouwvoorschriften zijn dakbelastingen voor zonnepaneelconstructies gespecificeerd en daar zijn onze daken niet voor ontworpen." Toch zet GEALAN zich duidelijk in voor de energietransitie: “We gebruiken uitsluitend elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen.

Toen Holger Thoß in 2008 in dienst trad bij GEALAN, was er niet eens een fulltime elektricien die na kon denken over alle energie- en technologiekwesties die vandaag de dag steeds urgenter werden. “Het was een mooie uitdaging om met creativiteit en initiatief nieuwe structuren te creëren. Mijn doel was het moderniseren en automatiseren van de elektrotechniek, de bedienings- en installatietechniek." Tegenwoordig heeft GEALAN eigen elektriciens en dienstverleners in dienst. Als er een storing optreedt, dan stuurt een door Thoß geïnstalleerd vroeg waarschuwingssysteem een alarm naar de mobiele telefoons van de technici. Zo kunnen problemen verholpen worden voordat deze schade veroorzaken: “Het systeem bewaakt en visualiseert de status van alle kritische systemen. Het is uitgegroeid tot een zeer belangrijk hulpmiddel voor ons, omdat het systeem tijdig onderhoud initieert en omdat het waardevolle data verzamelt. We leren hoe we systemen nóg intelligenter kunnen aansturen.”

Elk kwartier telt! Elke 15 minuten begint een nieuwe tijdsperiode, waarin het lastmanagement het elektriciteitsverbruik van GEALAN bewaakt. Het systeem waarschuwt als het verbruik een gedefinieerde limiet dreigt te bereiken.

Dubbele redundantie in plaats van Plan B

In het verleden tastten storingen in de interne watertoevoer of koeling de productie keer op keer ernstig aan. Sinds enkele jaren vinden dergelijke storingen vrijwel niet meer plaats, omdat het gebouwbeheersysteem ook moeilijk toegankelijke systeemonderdelen altijd in de gaten houdt. Als het systeem een ernstige storing meldt, dan schakelt Thoß over op een redundant systeem. Een dubbele installatie van functioneel relevante componenten ter beveiliging wordt al jaren in alle investeringen meegenomen. “Een stabiele productie verbruikt minder energie, veroorzaakt minder schroot en is gewoon zuiniger. En uiteindelijk kunnen we op die manier goederen van de beste kwaliteit sneller aan onze klanten leveren."

GEALAN produceert in Tanna 24 uur per dag, van begin januari tot half december. Er is weinig speelruimte voor onderhoud. Thoß moet optimaal gebruik maken van de korte periode rond Kerst. Om strak te kunnen plannen, heeft hij toegang tot de gegevens van het gebouwbeheersysteem.

"Ook als iets nieuws niet werkt zoals we hadden verwacht: we blijven werken aan automatisering, energiebesparing en de stabiliteit van de systemen. Zo dragen we een steentje bij aan goede arbeidsomstandigheden. Moderniseringen leiden tot minder lawaai en stof en zorgen voor aangename temperaturen. Dat valt goed in de smaak bij collega's in de productie - een belangrijk aspect."

Holger Thoß beheert 40 systemen met 100 grote aandrijvingen en 16 verschillende machinebesturingen.